Życie jest ulotne: różańce z podtekstem ze zbiorów Metropolitan Museum of Art

Około 1500–1525 w Niemczech powstały różańce z konotacjami. Wykonane z kości słoniowej, srebra i częściowo złoconych opraw, znajdują się obecnie w zbiorach Metropolitan Museum of Art.

Paciorków różańcowych używano w modlitwie jako środka odliczania powtórzeń modlitw lub psalmów, zwłaszcza w wierze katolickiej. Ale w tych różańcach każdy koralik ma głębokie, alegoryczne znaczenie.

Po jednej stronie koralika znajduje się popiersie dobrze odżywionego mężczyzny lub kobiety z miasta, symbolizujące życie, ziemskie przyjemności i dobrobyt. Odzwierciedlało to bogate i stabilne życie klasy miejskiej w Niemczech na początku XVI wieku. Po drugiej stronie tego samego koralika znajduje się szkielet, ponura pamiątka nieuniknionej śmierci, która czeka każdego człowieka, niezależnie od jego ziemskich osiągnięć i bogactwa.

Kość słoniowa była wówczas cennym materiałem, często kojarzonym z czystością i wiecznością. Świetnie nadawał się do tematów religijnych, które podkreślały wagę modlitwy i refleksji duchowej.

Srebrne zapięcia i częściowo złocone elementy dodawały produktowi elegancji i odzwierciedlały status jego właściciela. Części metalowe prawdopodobnie wzmocniły koraliki, chroniąc je przed uszkodzeniami wynikającymi z codziennego użytkowania.

Pojęcie memento mori – łacińskie wyrażenie oznaczające „pamiętaj o śmierci” – odegrało kluczową rolę w kulturze i sztuce późnego średniowiecza i wczesnego renesansu. Zaraza, wojny i inne kataklizmy sprawiły, że temat śmierci stał się centralnym tematem ówczesnych ludzi.

Różańce z wizerunkami szkieletów przypominały o przemijaniu życia i kruchości ludzkiej egzystencji. Ten kontrast między dobrostanem fizycznym a nieuniknioną śmiercią miał wywołać refleksję nad życiem duchowym i gotowością stawienia czoła śmierci z wiarą i sprawiedliwością.

Różaniec z Metropolitan Museum of Art służył jako duchowy kompas, przypominając noszącemu, aby skierował swoje myśli i działania w stronę prawego życia. Sprawiły, że pomyśleliśmy o skończoności ziemskiej ścieżki i o tym, że po śmierci ważne jest nie to, ile bogactwa czy sukcesu ktoś osiągnął, ale to, jak cnotliwie przeżył swoje życie.