Kocioł z Gundestrup: historia odkrycia

28 maja 1891 roku w pobliżu duńskiej wioski Gundestrup doszło do odkrycia, które na zawsze zmieniło wyobrażenie o starożytności i powiązaniach starożytnych kultur. Z torfowiska wydobyto 12 srebrnych talerzy ozdobionych tajemniczymi wizerunkami oraz srebrną misę. Miska, jak się okazało, była dnem kotła, a talerze jego ścianami.

Ponieważ stwierdzono, że kocioł jest odłączony, konieczna była jego rekonstrukcja. Tradycyjny porządek ustalił Sophus Müller, pierwszy z wielu archeologów, którzy analizowali znalezisko z Gundestrup. W ostatecznej formie płyty ułożono na przemian wizerunkami kobiet i mężczyzn. Nie wszyscy jednak zgadzają się z poleceniem Muellera.

Naukowcy wciąż nie są w stanie określić dokładnej daty powstania kotła, ale jego kunszt i złożoność ozdoby wskazują na fuzję różnych kultur. W jego wzorach można dostrzec elementy symboliki galijskiej i trackiej, wskazujące na możliwe kontakty i wymianę pomiędzy tymi starożytnymi społeczeństwami. Kontrowersje budzą także próby powiązania kotła z mitologią celtycką.

Znalezisko zostało wstępnie datowane na I wiek. pne e. i przypisywane późnej kulturze La Tène.

Każda z zewnętrznych płyt kotła ozdobiona jest wizerunkami bóstw i symboli, gdzie wyraźnie widoczne są różnice pomiędzy postaciami męskimi i żeńskimi. Na szczególną uwagę zasługują wizerunki na wewnętrznych ścianach kotła, na których można prześledzić interakcję bóstw i zwierząt.

Najbardziej tajemnicza scena rozgrywa się na dnie kotła. Skupiamy się na byku zamrożonym w agonii. Nad nim unosi się kobieca postać w zbroi, trzymająca uniesiony miecz. Pod bykiem jest bluszcz. Naukowcy spekulują, że zwierzę to miało kiedyś rogi, prawdopodobnie wykonane ze złota.

Pochodzenie i przeznaczenie kotła pozostają przedmiotem głębokiej dyskusji wśród naukowców. Jego złożona motywacja i symbolika potwierdzają, że służyła jego twórcom nie tylko jako przedmiot użytkowy, ale także nośnik znaczeń mitologicznych i religijnych.

Po odkryciu kocioł został przeniesiony do Duńskiego Muzeum Narodowego.